Tất tần tật thủ tục kinh doanh homestay cần biết trước khi kinh doanh
Trong năm 2025, kinh doanh homestay vẫn tiếp tục là một trong những mô hình dịch vụ lưu trú thu hút mạnh mẽ các nhà khởi nghiệp tại Việt Nam, đặc biệt ở các thành phố du lịch và điểm đến mới nổi. Sức hút của mô hình này không chỉ đến từ nhu cầu trải nghiệm không gian “như ở nhà” của du khách, mà còn từ sự linh hoạt trong quy mô đầu tư, phong cách thiết kế và khả năng kết hợp nhiều dịch vụ gia tăng. Với tốc độ tăng trưởng du lịch nội địa và quốc tế ấn tượng, cùng sự hỗ trợ của các nền tảng công nghệ đặt phòng, việc kinh doanh homestay có thể mang lại lợi nhuận cao và nhanh chóng.
Tuy nhiên, khác với giai đoạn 2019, việc vận hành homestay năm 2025 đòi hỏi sự tuân thủ chặt chẽ hơn về pháp lý và tiêu chuẩn dịch vụ. Chủ homestay không chỉ cần đăng ký kinh doanh và đáp ứng yêu cầu về phòng cháy chữa cháy, an ninh trật tự, mà còn phải tuân thủ quy định về quản lý dữ liệu du khách, bảo vệ môi trường và giấy phép kinh doanh lưu trú theo hình thức hộ kinh doanh hoặc doanh nghiệp. Đồng thời, xu hướng “du lịch xanh” và “trải nghiệm bản địa” khiến việc chuẩn bị thủ tục không chỉ dừng ở giấy tờ, mà còn bao gồm cả kế hoạch vận hành bền vững, tiêu chuẩn an toàn sức khỏe, và chứng nhận chất lượng từ các tổ chức du lịch uy tín.
Tại sao nên chuẩn bị thủ tục kinh doanh homestay ?
Việc chuẩn bị đầy đủ thủ tục kinh doanh homestay không chỉ là yêu cầu pháp lý mà còn là “lá chắn” bảo vệ bạn trước những rủi ro trong quá trình vận hành. Thực tế, hiện nay vẫn còn nhiều chủ homestay hoạt động mà chưa hoàn thiện giấy tờ cần thiết. Nguyên nhân có thể do chưa nắm rõ quy định pháp luật, không biết quy trình thực hiện, e ngại chi phí hoặc đơn giản là nghe theo lời khuyên “chỉ cần quen biết địa phương là đủ”. Tuy nhiên, tư duy này đang dần lỗi thời và tiềm ẩn nguy cơ lớn.
Từ năm 2023 trở đi, nhiều tỉnh thành – đặc biệt tại các đô thị lớn như Hà Nội, TP.HCM, Đà Nẵng hay các điểm nóng du lịch như Đà Lạt, Sa Pa – đã siết chặt quản lý homestay. Cơ quan chức năng không chỉ tăng cường kiểm tra đột xuất mà còn áp dụng mức xử phạt cao hơn đối với cơ sở không tuân thủ, đặc biệt trong mùa cao điểm du lịch. Ngoài các nghị định cũ như 167/2013/NĐ-CP hay 158/2013/NĐ-CP, hiện nay đã có thêm các quy định bổ sung về an toàn phòng cháy chữa cháy, đăng ký tạm trú qua hệ thống quản lý dữ liệu trực tuyến, tiêu chuẩn vệ sinh môi trường, và bảo vệ thông tin cá nhân của du khách.
Việc đăng ký kinh doanh homestay giờ đây không chỉ là “làm cho đúng luật”, mà còn là bước đầu tiên giúp bạn tạo dựng uy tín, niềm tin với khách hàng, dễ dàng hợp tác với các nền tảng đặt phòng quốc tế, và đủ điều kiện tham gia các chương trình hỗ trợ, quảng bá du lịch từ chính quyền và hiệp hội ngành.
Mức phạt về giấy an ninh trật tự
Mức phạt liên quan đến giấy chứng nhận an ninh:
Phạt tiền từ 500.000 VNĐ đến 1.000.000 VNĐ nếu cơ sở không thể xuất trình giấy chứng nhận đủ điều kiện về an ninh, trật tự khi cơ quan chức năng kiểm tra. Đây thường là lỗi của các cơ sở có giấy phép nhưng bảo quản, lưu trữ hoặc trưng bày không đúng quy định.
Phạt tiền từ 5.000.000 VNĐ đến 15.000.000 VNĐ nếu cơ sở hoạt động kinh doanh ngành, nghề có điều kiện về an ninh, trật tự (trong đó có kinh doanh homestay) nhưng không có giấy chứng nhận đủ điều kiện về an ninh, trật tự. Trường hợp này không chỉ bị phạt tiền mà còn có thể bị đình chỉ hoạt động cho đến khi hoàn thiện giấy tờ theo yêu cầu.
Ngoài phạt tiền, trong thực tế 2025, một số địa phương còn áp dụng biện pháp bổ sung như buộc tháo gỡ thông tin quảng cáo trên các nền tảng đặt phòng trực tuyến, tạm khóa mã số thuế hoặc thông báo công khai vi phạm lên hệ thống quản lý du lịch. Điều này gây ảnh hưởng lớn đến uy tín và doanh thu của homestay.
Mức phạt về đăng ký tạm trú, tạm vắng
Phạt tiền từ 500.000 VNĐ đến 2.000.000 VNĐ đối với cơ sở cho người nước ngoài lưu trú qua đêm nhưng không thực hiện khai báo tạm trú, hoặc không hướng dẫn khách nước ngoài khai báo tạm trú theo đúng quy định pháp luật.
Trong bối cảnh 2025, việc khai báo tạm trú đã được số hóa hoàn toàn thông qua cổng thông tin điện tử của Bộ Công an. Điều này giúp chủ homestay có thể thực hiện nhanh chóng qua máy tính hoặc điện thoại, nhưng đồng nghĩa cơ quan quản lý có thể kiểm tra dữ liệu bất kỳ lúc nào. Chỉ cần phát hiện thiếu khai báo, cơ sở sẽ bị phạt theo khung trên, đồng thời có nguy cơ bị đưa vào danh sách “giám sát đặc biệt” trong các đợt kiểm tra sau.
Nếu xác định kinh doanh lâu dài, bạn nên hoàn thiện toàn bộ giấy tờ và thủ tục ngay từ đầu. Thực tế cho thấy, việc “để sau” không giúp tiết kiệm chi phí mà còn khiến rủi ro tăng cao: khi bị kiểm tra, vừa phải chịu mức phạt, vừa tốn thời gian và tiền bạc để bổ sung giấy tờ – chưa kể ảnh hưởng uy tín với khách hàng và các nền tảng đặt phòng.
Mức phạt về công tác PCCC
Phạt tiền từ 100.000 VNĐ đến 300.000 VNĐ nếu cơ sở trang bị nội quy, tiêu lệnh, biển báo, biển cấm, biển chỉ dẫn về PCCC nhưng không đúng quy cách theo quy định (ví dụ: kích thước, màu sắc, vị trí đặt không đạt tiêu chuẩn).
Phạt tiền từ 300.000 VNĐ đến 500.000 VNĐ nếu không bố trí hoặc không niêm yết tiêu lệnh, biển báo, biển cấm, biển chỉ dẫn về PCCC tại các khu vực bắt buộc như lối thoát hiểm, khu vực bếp, hành lang, và khu vực đặt bình chữa cháy.
Phạt tiền từ 2.000.000 VNĐ đến 5.000.000 VNĐ nếu cơ sở không thực hiện yêu cầu về phòng cháy chữa cháy theo quy định pháp luật, bao gồm cả việc không trang bị đầy đủ thiết bị chữa cháy, không tổ chức huấn luyện PCCC định kỳ cho nhân viên, hoặc không kiểm tra, bảo dưỡng thiết bị theo kế hoạch.
Trong bối cảnh 2025, nhiều địa phương đã áp dụng kiểm tra định kỳ qua ứng dụng di động, yêu cầu chủ homestay tự cập nhật hình ảnh, video chứng minh tình trạng an toàn PCCC. Việc không tuân thủ không chỉ bị phạt mà còn có thể bị đình chỉ tạm thời hoạt động cho đến khi hoàn tất khắc phục.
Thủ tục kinh doanh homestay bao gồm các loại giấy tờ nào ?
Khi kinh doanh homestay có rất nhiều loại giấy tờ khác nhau mà bạn phải chuẩn bị để đáp ứng các yêu cầu pháp lý trong kinh doanh đồng thời hạn chế việc bị đóng phạt khi công an phường, quận huyện kiểm tra đột xuất. Dưới đây là các loại giấy tờ cần thiết khi kinh doanh homestay và thủ tục xin cấp giấy tờ phù hợp với quy định của pháp luật mà các chủ kinh doanh homestay cần biết.
Giấy chứng nhận đăng ký Hộ kinh doanh
Để bắt đầu kinh doanh homestay, việc đầu tiên bạn cần là có Giấy chứng nhận đăng ký Hộ kinh doanh, đảm bảo hoạt động kinh doanh của bạn tuân thủ pháp luật và được công nhận chính thức. Ngành nghề đăng ký phổ biến hiện nay là Dịch vụ lưu trú, và với xu hướng 2025, nhiều địa phương đã cho phép nộp hồ sơ trực tuyến qua cổng dịch vụ công để giảm thời gian đi lại, đồng thời có thể theo dõi tiến trình thẩm định hồ sơ theo thời gian thực.
Hồ sơ đăng ký bao gồm các tài liệu cơ bản: Đơn đề nghị cấp giấy đăng ký kinh doanh, Hợp đồng thuê nhà (bản photo), Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của chủ nhà (bản photo), Chứng minh thư nhân dân hoặc Căn cước công dân (bản photo), và Hộ khẩu (bản photo). Ngoài ra, một số quận, huyện hiện nay còn yêu cầu bổ sung hình ảnh căn hộ hoặc homestay để thẩm định trực tiếp cơ sở vật chất, phù hợp với tiêu chuẩn an toàn phòng cháy chữa cháy và phòng dịch Covid-19, đặc biệt là các homestay có dịch vụ đón khách quốc tế.
Quy trình Đăng ký Hộ kinh doanh vẫn tương đối đơn giản: bạn có thể đến trực tiếp phòng một cửa của UBND hoặc nộp hồ sơ qua cổng trực tuyến. Sau khi nộp hồ sơ, bạn sẽ nhận được giấy hẹn trả kết quả. Thời gian thẩm định thực tế có thể kéo dài từ 2–3 tuần, đôi khi lên đến một tháng nếu cần kiểm tra thực địa. Các cơ quan quản lý hiện nay cũng khuyến khích kết hợp thẩm định online và onsite để tối ưu hóa thời gian, giảm phiền hà cho người kinh doanh.
Giấy chứng nhận đủ điều kiện về an ninh, trật tự
Để vận hành một homestay an toàn và hợp pháp, ngoài giấy phép kinh doanh, chủ cơ sở còn cần xin Giấy chứng nhận đủ điều kiện về an ninh, trật tự. Đây là bước quan trọng nhằm đảm bảo cơ sở lưu trú đáp ứng các tiêu chuẩn về an ninh, phòng chống tội phạm và quản lý khách hàng, đặc biệt trong bối cảnh du lịch 2025 ngày càng phát triển mạnh và khách nước ngoài tăng cao.
Địa điểm nộp hồ sơ là tại Phòng Quản lý Hành chính của công an các quận, huyện, hoặc trong nhiều tỉnh, thành phố đã triển khai hình thức nộp hồ sơ online kết hợp với thẩm định trực tiếp, giúp rút ngắn thời gian chờ và giảm thủ tục giấy tờ.
Hồ sơ xin cấp giấy bao gồm các tài liệu bắt buộc: Văn bản đề nghị cấp Giấy chứng nhận đủ điều kiện về an ninh, trật tự, Giấy chứng nhận đủ điều kiện về phòng cháy chữa cháy (PCCC), Chứng minh thư hoặc Căn cước công dân (bản photo), Giấy đăng ký kinh doanh (bản photo), Lý lịch tư pháp, và Bản khai lý lịch cá nhân của chủ cơ sở. Một số địa phương còn yêu cầu bổ sung ảnh thực tế của cơ sở, sơ đồ bố trí phòng và biển hiệu để đánh giá tính an ninh và tiện ích.
Việc hoàn tất giấy tờ này không chỉ giúp cơ sở homestay tuân thủ pháp luật mà còn tạo niềm tin với khách hàng, nâng cao uy tín thương hiệu và tăng khả năng tiếp cận các nền tảng đặt phòng trực tuyến, vốn ngày càng nghiêm ngặt về tiêu chuẩn an toàn và bảo mật thông tin khách lưu trú.
Giấy chứng nhận đủ điều kiện về PCCC
Một trong những bước quan trọng để homestay hoạt động an toàn và hợp pháp là xin Giấy chứng nhận đủ điều kiện về PCCC. Giấy chứng nhận này đảm bảo cơ sở lưu trú của bạn đáp ứng các tiêu chuẩn phòng cháy chữa cháy hiện đại, phù hợp với các yêu cầu kiểm định của nhà nước và các nền tảng đặt phòng trực tuyến, vốn ngày càng nghiêm ngặt về an toàn khách lưu trú.
Địa điểm nộp hồ sơ là tại Phòng cảnh sát PCCC quản lý địa bàn nơi cơ sở hoạt động. Nhiều tỉnh, thành phố hiện nay đã tích hợp hình thức thẩm định kết hợp trực tuyến và kiểm tra thực địa, giúp rút ngắn thời gian cấp giấy từ 2–3 tuần xuống còn khoảng 7–10 ngày đối với hồ sơ đầy đủ và chính xác.
Hồ sơ xin cấp giấy bao gồm các tài liệu cần thiết: Đơn đề nghị kiểm tra an toàn PCCC, Hồ sơ quản lý công tác PCCC, Bản cam kết tuân thủ quy định PCCC, Bảng theo dõi học và thực tập phương án chữa cháy, Hợp đồng thuê nhà (bản photo), Chứng minh thư nhân dân hoặc Căn cước công dân (bản photo), và Giấy đăng ký kinh doanh (bản photo). Ngoài ra, chủ cơ sở cần chuẩn bị sơ đồ bố trí phòng, lối thoát hiểm và trang thiết bị PCCC để cơ quan chức năng thẩm định trực tiếp, đảm bảo mọi rủi ro về cháy nổ được giảm thiểu tối đa.
Việc hoàn tất giấy phép PCCC không chỉ là bắt buộc pháp lý, mà còn là yếu tố nâng cao uy tín và tạo niềm tin cho khách hàng, đặc biệt với homestay nhận khách quốc tế hoặc cung cấp dịch vụ lưu trú dài hạn.
Văn bản thông báo thời điểm bắt đầu hoạt động kinh doanh homestay
Sau khi đã hoàn tất 3 loại giấy phép bắt buộc – Giấy đăng ký Hộ kinh doanh, Giấy chứng nhận đủ điều kiện về an ninh, trật tự và Giấy chứng nhận đủ điều kiện PCCC – bước tiếp theo là gửi văn bản thông báo thời điểm bắt đầu hoạt động kinh doanh đến cơ quan công an địa phương. Theo quy định hiện hành, bạn phải thông báo trong 15 ngày kể từ ngày homestay chính thức đi vào hoạt động, đồng thời xin xác nhận của công an khu vực và công an quận/huyện trên văn bản thông báo. Việc này đảm bảo hoạt động kinh doanh của bạn hợp pháp, đồng thời tránh các rủi ro pháp lý, vì nếu không có giấy xác nhận, mức phạt có thể từ 1–3 triệu đồng.
Trong bối cảnh 2025, nhiều địa phương đã triển khai nộp văn bản điện tử, giúp chủ homestay gửi thông báo trực tuyến, đồng thời nhận xác nhận từ cơ quan công an qua email hoặc hệ thống cổng dịch vụ công, rút ngắn thời gian đi lại và nâng cao minh bạch quản lý. Đây cũng là bước quan trọng để tạo niềm tin với khách du lịch, đặc biệt khi homestay hoạt động trên các nền tảng đặt phòng trực tuyến quốc tế.
Đối với trường hợp cho người nước ngoài thuê dài hạn, thủ tục được tối giản: bạn chỉ cần Giấy đăng ký kinh doanh và Giấy PCCC, không bắt buộc Giấy chứng nhận đủ điều kiện về an ninh, trật tự. Tuy nhiên, bạn phải chuẩn bị hợp đồng thuê nhà chính thức, ký kết với khách nước ngoài, để đảm bảo tuân thủ luật cư trú và quản lý nhập cảnh. Đây là một lưu ý quan trọng giúp tránh rủi ro pháp lý đồng thời tăng uy tín dịch vụ homestay.
Đăng ký với cơ quan thuế
Một trong những bước quan trọng tiếp theo trong thủ tục kinh doanh homestay là đăng ký với cơ quan thuế và thực hiện nghĩa vụ nộp thuế. Theo quy định hiện hành, trong 30 ngày kể từ khi nhận Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh, chủ homestay phải kê khai và nộp đầy đủ các loại thuế, bao gồm thuế môn bài và thuế thu nhập. Việc này không chỉ giúp cơ sở lưu trú tuân thủ pháp luật mà còn tạo hệ thống tài chính minh bạch, thuận tiện cho quản lý và mở rộng hoạt động kinh doanh sau này.
Trong bối cảnh 2025, nhiều tỉnh, thành phố đã triển khai dịch vụ kê khai và nộp thuế điện tử, cho phép chủ homestay thực hiện hầu hết thủ tục qua internet, từ khai báo thông tin, nộp thuế môn bài, đến kê khai thuế thu nhập theo tháng hoặc quý. Điều này giảm thiểu thời gian đi lại, tránh xếp hàng chờ nộp hồ sơ và đảm bảo hồ sơ luôn được lưu trữ và quản lý an toàn. Chủ homestay cũng có thể nhận thông báo, biên lai điện tử ngay sau khi hoàn tất thủ tục, giúp theo dõi tài chính dễ dàng hơn.
Ngoài ra, chủ homestay nên lưu ý chuẩn bị các hóa đơn điện tử, sổ sách kế toán cơ bản và nắm rõ các mức thuế ưu đãi cho lĩnh vực du lịch, nhằm tối ưu hóa chi phí vận hành và tránh các rủi ro về kiểm tra thuế. Việc thực hiện đúng và đầy đủ nghĩa vụ thuế không chỉ là trách nhiệm pháp lý mà còn nâng cao uy tín và niềm tin của khách hàng, đặc biệt khi phục vụ du khách quốc tế.
Khai báo tạm trú tạm vắng cho khách lưu trú
Sau khi homestay của bạn đã hoàn tất tất cả giấy phép cần thiết để hoạt động hợp pháp, bước tiếp theo là thực hiện khai báo tạm trú, tạm vắng cho khách du lịch lưu trú tại cơ sở. Đây là nghĩa vụ pháp lý nhằm giúp cơ quan công an quản lý lưu lượng khách, đảm bảo an ninh trật tự và hỗ trợ nhanh chóng trong các tình huống khẩn cấp.
Trong bối cảnh năm 2025, nhiều thành phố lớn đã triển khai hình thức khai báo trực tuyến, giúp chủ homestay đăng ký tạm trú tạm vắng qua website hoặc ứng dụng của công an phường/xã, thay vì phải đến trực tiếp. Phương thức này không chỉ tiết kiệm thời gian, giảm thủ tục giấy tờ, mà còn giúp lưu trữ dữ liệu khách lưu trú một cách minh bạch, bảo mật và thuận tiện cho việc báo cáo định kỳ theo quy định.
Ngoài ra, chủ homestay cần lưu ý cung cấp đầy đủ thông tin cơ bản của khách, bao gồm họ tên, số chứng minh thư/căn cước công dân, quốc tịch, thời gian lưu trú và phòng ở. Việc khai báo chính xác không chỉ tuân thủ pháp luật mà còn nâng cao niềm tin của khách hàng, đặc biệt với khách nước ngoài, khi họ biết homestay hoạt động minh bạch, chuyên nghiệp và an toàn.
Trên đây là các thủ tục kinh doanh homestay mà bạn cần biết, hi vọng rằng có thể giúp bạn chuẩn bị tốt các thủ tục khi kinh doanh homestay ở thời điểm hiện tại. Chúc bạn thành công !
